vrouwenvoetbal en mannenvoetbal

Wat is het verschil tussen mannen- en vrouwenvoetbal?

Jij hebt deze discussie al vast wel eens gevoerd. Wat zijn nou de verschillen tussen het mannenvoetbal en vrouwenvoetbal en wie is er in het voordeel? We zijn benieuwd hoe vaak zo’n discussie eindigt met een potje voetbal.

Om het in deze blog theoretisch te houden is het verschil vanuit verschillende standpunten te benaderen. Je kan het verschil onderzoeken tussen de organisatie ervan, de populariteit, het verschil in omgang, het verschil in de topsport of bij de amateurclubs. Maar ook het verschil in het voetbal zelf, de fysieke verschillen, tactisch inzicht en teamspirit. En waarom zijn deze verschillen zo ontstaan? En.. is het nou een verschil of ongelijkheid? In deze blog gaan we op zoek naar antwoorden.

Vrouwenvoetbal werd vroeger tegen gehouden

Er is lang gestreden voor een acceptatie van het vrouwenvoetbal. En nog steeds is de weerstand die voetbalsters ervaren niet verdwenen. Heb jij soms ook het gevoel dat je jezelf extra moeten bewijzen om te laten zien dat een meisje heus wel kan voetballen? Dit is ontstaan omdat de Nederlandse Voetbalbond (de voorganger van de KNVB) tot 1971 vrouwenvoetbal niet toeliet. Er werd van alles verzonnen om vrouwen niet op het veld te krijgen. Ze zouden te zwakke knieën hebben of het zou slecht voor de gezondheid zijn. Pas in 1971 werd vrouwenvoetbal erkend omdat UEFA vond dat alle internationale bonden ook vrouwenvoetbal onder hun hoede moest nemen. Dus de heren hebben al een stuk langer kunnen oefenen.

vrouwenvoetbal vroeger
Beeld uit de wedstrijd DCO-Rievelo (uitslag: 6-0), 21 augustus 1955. Bron: Trouw

Nog een lange weg te gaan

Als je het vergelijkt met de mannen is het vrouwenvoetbal nog lang niet waar het zou moeten zijn. Qua investeringen, begrotingen, media-aandacht, sponsors en professionaliteit valt er nog heel veel te winnen. Zeker ook in Nederland. Het is belachelijk dat veel vrouwen die in ons land op het hoogste niveau spelen het moet doen met een onkostenvergoeding. Terwijl het bij de mannen vaak over enorm hoge bedragen gaat en niet eens meer hoeven te werken na hun voetbalcarrière. Maar om ook positief te blijven zijn er zeker ook goede ontwikkelingen zoals dat clubs wel de potentie zien en flink investeren. Het WK werd groots georganiseerd en het NOS maakte een dagelijkse talkshow hierover.

Het verschil begint bij de jeugd

Als Sarina Wiegman het over de toekomst van meisjesvoetbal heeft in het tijdschrift Hard Gras, dan heeft ze toch het een en ander aan te merken. Volgens haar is er een groot verschil met mannen. Er moeten betere opleidingen komen voor de jeugd, goede velden en deskundige trainers. Nu zijn het vaak vrijwilligers. Je moet jongens en meisjes zo lang mogelijk samen laten trainen en spelen. Vanaf een jaar of twaalf kan je meerdere opties aanbieden: topspeelsters langer gemengd laten spelen en meisjes met minder talent of ambitie onderbrengen in een meidencompetitie, wat misschien beter past. Ook dit is nog lang niet altijd aan de orde bij verenigingen. Bij het beroepsvoetbal moet alles wat de mannen hebben ook bij de vrouwen beschikbaar zijn: technische staf, video, medische zorg, lifestyle coaching. En betaling conform de voetbalmarkt. En deze opsomming is dus de reden waarom Sarina zich zo goed handhaaft binnen de mannenwereld. Ze heeft een goede visie en weet dit ook duidelijk te benoemen.

Sarina Wiegman
Sarina Wiegman is nu bondscoach van het Engelse vrouwenteam. Bron: Her Football Hub

Vrouwen binnen de voetbalwereld

Hoeveel vrouwen zitten er bij jouw voetbalclub in het bestuur? Als het aantal bij jouw club laag is, laat staan bij clubs van de eredivisie of UEFA. Hoe komt het dat het zo lastig is om vrouwen op hoge posities te krijgen binnen de voetbalwereld?  Zal het te maken hebben met het gebrek aan zelfwaardering? Dat daardoor vrouwen te snel denken dat ze het niet kunnen.  En dat mannen zich juist vaak overschatten. Of zal het zo zijn dat organisaties en processen zijn ontworpen door mannen en dat een vrouw zich daar niet in thuis voelt en ze snel denken: laat dan ook maar. Of weet jij een andere reden?

Merel van Dongen
Merel van Dongen wil de bondscoach van het Nederlands mannenteam worden. Bron: Voetbal International

Vrouwelijke bondscoach?

Merel van Dongen heeft uitgesproken dat ze na haar voetbalcarrière de eerste vrouwelijke bondscoach van het Nederlands mannenelftal te worden. Volgens een berekening zou dat over 30 jaar zijn. Een treurige, maar realistisch conclusie: als we na honderd jaar vrouwenkiesrecht nog geen vrouwelijke premier gehad hebben, is dertig jaar niet genoeg om een vrouw op de hoogste voetbalpost van Nederland te krijgen.  En dan nog een obstakel: zouden sommige mannelijke spelers ooit de autoriteit van een vrouw accepteren? De dag waarop Memphis Depay door een vrouwelijke bondscoach gewisseld wordt, lijkt nog ver weg.

Fysieke verschillen

Naast bovengenoemde verschillen zoals ontwikkeling, acceptatie en professionaliteit zijn er ook fysieke verschillen. Er zijn wetenschappelijke artikelen (geraadpleegd via Johan Sports) die de fysieke verschillen tussen vrouwenvoetbal en mannenvoetbal laten zien en welke invloed deze verschillen hebben op het spel. De fysieke verschillen zijn:
Schotkracht en uithoudingsvermogen
Het verschil in duurvermogen tussen mannen en vrouwen is 12%. Daarnaast is het schotkracht van de mannen 18% hoger.
Lengteverschil mannen en vrouwen
Mannen zijn gemiddeld 10-15 cm groter dan vrouwen, maar de veldafmetingen zijn hetzelfde. Het lengteverschil is ook een extra uitdaging voor de keepster.
Lagere balsnelheid
Door de lagere spierkracht van vrouwen, waarvan gemiddeld 33% lager in de benen, moeten zij met een hoger percentage van hun maximale kracht gebruiken om de bal met dezelfde snelheid rond te spelen als de mannen. Om de nauwkeurigheid niet te verliezen, gaat de balsnelheid omlaag.
Lagere maximale snelheid
Een vrouw kan een lagere maximale snelheid halen dan een man. Dezelfde absolute snelheid is voor een vrouw fysiek zwaarder.

fysieke verschillen man en vrouw sport
Fysieke verschillen tussen mannen en vrouwen bij verschillende onderdelen. Bron: Femuscleblog

Is een vergelijking wel mogelijk?

Is het door deze natuurlijke fysieke verschillen wel mogelijk om mannenvoetbal met vrouwenvoetbal te vergelijken? Als we alle omstandigheden gelijk zouden maken dan zou het veld van de mannen groter moeten zijn, de goal groter, de voetbal veel zwaarder en de wedstrijd zou langer moeten duren. Dan pas kun je eerlijk vergelijken.

Een andere verklaring

Natuurlijk zijn er ook weer wetenschappelijke artikelen die bovenstaande theorieën tegenspreken. Er is namelijk in een onderzoek van Sportknowhow XL (2018) aangetoond dat er geen grote verschillen zijn in de veldbezetting van mannen en vrouwen. Vrouwen maken dus niet anders gebruik van het veld dan mannen. Ook speelt volgens dit onderzoek vermoeidheid geen rol. Het verschil in het succes van technische acties tussen mannen en vrouwen is gedurende de wedstrijd hetzelfde. Dus mannen en vrouwen worden even vermoeid. Volgens dit artikel is het vrouwenvoetbal minder ver in ontwikkeling dan bij de mannen, zowel bij de coaching als wetenschap. Kennis van voetbal is vaak gebaseerd op mannenteams, waardoor kennis over vrouwenvoetbal nog vaak onderbelicht is. Dus de fysieke verschillen hebben volgens hun geen invloed op de prestaties, maar een achterstand in ontwikkeling wel.

heatmap veldbezetting man en vrouw
Verschil in veldbezetting van mannen en vrouwen op het voetbalveld. Bron: Sportknowhow XL

Er is nog hoop

Na dit wetende is het eigenlijk wel logisch dat er verschillen zijn tussen het mannenvoetbal en vrouwenvoetbal. Maar de meeste kritiek is vaak onterecht omdat mensen (lees: mannen) hier helemaal niet zo over nagedacht hebben. Eigenlijk is het gewoon heel goed wat de vrouwen in zo’n korte tijd allemaal al voor elkaar hebben gekregen. We kijken uit naar de ontwikkelingen over de komende 10 jaar, jij ook?